Quần thể bài đá Hòn Chồng, bao gồm hai cụm đá lớn nằm trên bờ biển, bên dưới chân đồi La San. Cụm đá lớn ở ngoài biển gọi là Hòn Chồng, gồm một khối đá lớn vuông vức nằm trên một tảng đá bằng phẳng và rộng hơn, phía mặt đá quay ra biển có một vết lõm hình bàn tay rất lớn gọi là Hòn Chồng. Cụm thứ hai có hình dáng một người phụ nữ ngồi trông ra biển - được đặt một cái tên có ý nghĩa gần gũi với Hòn Chồng - đó là Hòn Vợ ( cụm đá này ít được du khách để ý hơn). Ngoài ra còn nhiều tảng đá chồng chất kỳ lạ như cảnh hai hòn đá dựng đứng, giữa có chẹt một hòn đá lớn như cái cổng qua một cụm đá khác.
Sự tích Hòn Chồng
Có rất nhiều câu chuyện dân gian lý thú xoay quanh sự tích hòn Chồng, đặc biệt là vết lõm hình bàn tay trên phiến đá. Dấu một bàn tay khổng lồ này hằn sâu trong đá, đủ cả lòng bàn tay và năm ngón tay, như thể thuở mới tạo sơn, đá chưa kịp đông cứng lại, đã có một bàn tay khổng lồ nào bấu vịn vào, để lại dấu vết đến ngày nay.
Liên quan đến mõm đá này, người dân nơi đây truyền miệng nhau câu chuyện về ông khổng lồ ngồi câu cá nơi đây, có một con cá cũng khổng lồ cắn câu lôi đi, ông phải kéo lại, tay cầm cần câu, tay tì vào tảng đá lấy đà khiến bàn tay ấn vào đá và để lại dấu như đã thấy.
Một sự tích khác lại kể xưa có một chàng trai đến Nha Trang ngoạn cảnh. Gặp bầy tiên nữ đang tắm, chàng trai dừng lại say sưa ngắm và vô tình trượt chân ngã. Chàng vội bám tay vào núi khiến sườn núi sụp đổ, đá văng xuống để lại vết bàn tay hằn trên đá.
Chưa hết, người dân nơi đây còn kể rằng, trên bãi đá có hòn đá giống hình thù một người đang ngồi nhìn về hướng núi Cô Tiên. Tương truyền đó là nàng tiên út còn vương vấn cảnh đẹp nơi trần gian mà chưa muốn quay về thiên giới nên đã hóa thành ngọn núi.
Ngoài ra còn có truyền thuyết rằng nơi đây xưa kia là vách đá cao hiểm trở, có một đôi vợ chồng trẻ ra khơi đánh cá gặp sóng to, gió lớn. Thuyền của đôi vợ chồng dạt vào đây làm vỡ tung vách đá, người vợ bị cuốn ra xa, người chồng đã cố gắng hết sức kéo người vợ lên. Người chồng một tay dìu vợ còn tay còn lại bám vào vách đá, vách đá vốn đang chơi vơi nay lại chịu thêm sức nặng của hai vợ chồng nên tảng đá đã rơi xuống biển, nhấn chìm cả đôi vợ chồng xuống đại dương
Dù là sự thật như thế nào thì không thể phủ nhận vẻ đẹp say mê lòng người mà thiên nhiên đã ban tặng cho cảnh vật nơi đây.
Hòn Chồng - địa điểm đẹp nhìn về thành phố Nha Trang
Nơi đây, phong cảnh hữu tình. Núi, biển và bờ nằm sát bên nhau. Khác với bãi biển dọc theo đường Trần Phú ở khu trung tâm, bãi biển ở khu vực Hòn Chồng khá yên tĩnh. Tại đây, khách có thể ngồi trên mõm đá buông câu hoặc di chuyển vài chục mét vào phía bờ để tắm biển trên bãi cát mịn màng, thoai thoải. Nước biển trong xanh và hiền hòa. Ngoài khơi, các hòn đảo lớn nhỏ bao bọc làm giảm tốc độ gió và ảnh hưởng của mưa bão
Để tìm một địa điểm đẹp nhìn về thành phố Nha Trang thì có lẽ quần thể Hòn Chồng – đồi La San là một điểm lý tưởng. Đứng trên Hòn Chồng nhìn ra xa là Hòn Yến, quay về bên phải là Cảng Cầu Đá, Hòn Tre và bờ biển Nha Trang dài tới 6 km. Khuất bên mũi đồi La-san, nhô ra biển là cửa sông Nha Trang, bến cá Cù Lao. Nhìn từ phía Hòn Chồng phía bên kia là núi Cô Tiên. Từ vị trí bên Hòn Chồng sẽ nhìn rất rõ Hòn Đỏ (nơi đặt ngôi chùa) ở phía xa. Thế nên nhiều người bảo, Hòn Chồng là nơi giao nhau giữa biển và núi…
Ngoài ra, ở mặt đường trên đường đi xuống Hòn Chồng còn có Hội quán Vịnh Nha Trang, nơi trưng bày nhiều tranh ảnh về Hòn Chồng và các thắng cảnh ở Nha Trang. Hội quán được thiết kế theo phong cách nhà rường Huế.
Hiện nay, có nhiều công ty du lịch tổ chức các trò chơi tập thể gắn với bãi đá, ngọn đồi và bãi biển nơi đây tạo sự hứng thú cho du khách. Còn những người yêu thiên nhiên đến đây để ngắm cảnh.
Bên cạnh đó, Hòn Chồng cũng đang là địa điểm tuyệt vời cho cặp đôi chụp ảnh cưới. Cực kỳ tuyệt vời nếu bạn chọn Hòn Chồng là nơi lưu giữ kỷ niệm cưới của bạn.
Khu vực bãi đá Hòn Chồng mang nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, nhưng mới chỉ được đưa vào khai phá để phát triển du lịch.
Hướng dẫn đường đến Hòn Chồng
Trước đây, nếu đến Hòn Chồng du khách phải vượt đồi dốc và đi lòng vòng mới đến nơi. Nhưng bây giờ, đường Trần Phú đã được nối dài đi ngang qua đường vào đồi La San. Từ trung tâm thành phố, du khách chạy dọc theo bờ biển hướng về Đông Bắc là đến Hòn Chồng. Con đường đến Hòn Chồng giờ khá thơ mộng, bởi một bên là biển cả với những dải cát vàng trải dài một bên là những công trình kiến trúc đẹp luôn tấp nập người qua lại.
